Здогадуєме ше...
Кед
сом раз замодлєла Дюру Латяка най пове даскело слова на остатнїм одпитованю
од єдного нашого дїяча, вон виповедол слова, котри ми нє виходза з глави:
Треба ше крашнє одпитац од чловека, повесц людзом же цо вон у живоце
зробел. Бо кед ше на одпитованю нє пове нїч о нїм, то яґод же анї нє
жил, нє робел, нє исновал... А кажди чловек за собу охаби даяки шлїд,
по котрим го людзе буду паметац...
За свойо вецейдеценийне дїлованє Союз може подзековац своїм членом и приятельом. Нажаль, велї з нїх вецей нє з нами. З почитованьом ше здогадуєме наших членох и приятельох ...
МИХАЙЛО КОВАЧ (1909 –2005)
Дня 17. юния 2005. року, после нєполних 96 рокох живота и 68 рокох
творчей роботи, преселєл ше до вичносци Михайло Ковач, наш найстарши
и найугляднєйши писатель, публицист, педаґоґ, учитель велїх ґенерацийох
школярох и автор значного числа учебнїкох на руским и українским язику,
драматурґ и всестрани културни дїяч. Автор є понад 15 кнїжкох своїх
литературних творох и даскелїх преложених зоз українского на руски язик.
Заступени є у шицких наших антолоґийох и зборнїкох поезиї и прози, обявених
на руским, сербским, словацким, мадярским, румунским и українским язику.
Написал и обявел осем драми за одроснутих и даскельо дзешатки скечи
и єднодїйки за дзеци. Попри тим, у нашей периодики обявел тельо литературни
роботи и публицистични написи же би ше з нїх могло зложиц даскельо кнїжки.
Бул и єден зоз сновательох Союзу Руснацох и Українцох Югославиї.
Михайло Ковач ше народзел 27. октобра 1909. року у Шидзе, як пияте по
шоре спомедзи єденацецерих дзецох. Оцец му бул роботнїк на желєзнїци,
а мац ґаздиня у обисцу и ховала дзеци.
Основну и гражданску школу Ковач закончел у Шидзе, а учительску у Крижевцох
(1925–1929) як стипендист нашого Крижевского владичества. Yк учитель
спочатку службовал у валалох коло Шиду (Бапска–Новак, Маркушица и Антин),
потим у Руским Керестуре (од 1931. по 1941. рок, и там од 1936. року
бул и секретар РПНД-а, а од 1937. та по 1941. и главни и одвичательни
редактор часопису за дзеци “Наша заградка”). Од 1941. року службовал
у Привиней Глави и Бикич Долу, а 1953. року ше преселєл зоз фамилию
до Нового Саду, дзе спочатку робел як учитель у тедишнєй рускей школи,
а од 1966. та по пензионованє (1974) робел як новинар, лектор и редактор
културней рубрики у Рускей редакциї Радио Нового Саду.
У рускей литератури ше зявел 1927. року зоз приповедку “Атаманов син”.
Од 1929. року постава стаємни сотруднїк “Руских новинох”, дзе обявел
12 приповедки, а у “Руским калаендаре” по 1941. рок обявел 14 приповедки,
єдну драму и три писнї. Попри тим, обявел и вельке число писньочкох
и кратких приповедкох за дзеци у “Нашей заградки”, подобнє як то у свой
час робел и сербски поет Йован Йованович Змай, у часопису “Невен”.
Вєдно зоз покойним писательом и язикознавцом Миколом М. Кочишом Ковач
єден з двох перших руских писательох приятих до членства Здруженя писательох
Сербиї (1967) и автоматично постал и член Дружтва писательох Войводини,
та и перши Руснак, вибрани за члена Управного одбору того дружтва.
За свою всестрану и пожертвовану роботу Михайло Ковач достал и вецей
награди, припознаня и одликованя. Медзи нїма значнєйши: Награда за животне
дїло Дружтва писательох Войводини, Награда “Невен” за животне дїло у
обласци литератури за дзеци, “Искри култури” КПЗ Войводини, Награда
“Гавриїл Костельник” за найлєпшу кнїжку (на два заводи) у виданю “Руского
слова”, потим найпрестижнєйша награда за писательох зоз українскей дияспори
“Володимир Виниченко” (котру додзелює фонд українскей култури зоз Києва),
Грамота Предсидателя України и Орден за заслуги трецого ступня тиж зоз
України.
На комеморативней схадзки у Студию “М” Радио Нового Саду о Ковачовим
живоце и роботи бешедовали: писатель и публициста Дюра Латяк, академик
проф. др Юлиян Тамаш и проф. Владимир Бесерминї.
На городским теметове у Новим Садзе Михайло Ковач поховани 20. юния
2005. року, випровадзени з боку велького числа жительох Нового Саду
и Руснацох з Бачкей и Сриму. Ховали го свя|енїки о. Роман Миз, о. Мухайло
Малацко и о. Ярослав Вовк. На хованю шпивали хлопи зоз хору Церкви св.
Миколая з Руского Керестура, а над труну ше од Ковача одпитали Боґдан
Виславски у мено Союзу Руснацох и Українцох Сербиї и Чарней Гори, Михал
Рамач у мено руских писательох и писательох України, Иван Терлюк у мено
Українцох з нашей жеми, Юрий Лисенко у мено амбасади України у СЧГ и
о. Роман Миз у мено Грекокатолїцкого еґзархата у СЧГ и Новосадскей грекокатолїцкей
парохиї, чиї Ковач бул вирни член.
У Новим Садзе, 19. фебруара 2006. року
