ВЛАДИМИР ХРОМИШ

Єден спомедзи членох Инициятивней ґрупи за снованє Союзу Руснацох и Українцох Югославиї бул и дипломовани правнїк Владимир Хромиш. Вон у пририхтуюцей фази пририхтал материял под назву „Уставне положенє русинскей-українскей народносци у Югославиї”, котри придати до Одбору за медзинационални одношеня Союзней конференциї ССРНЮ на розпатранє. Тот материял, вєдно зоз материялом др Янка Сабадоша з насловом „Проблеми и чежкосци у витворйованю уставних правох русинскей и українскей народносци у СФР Югославиї”, розпатрени на схадзки спомнутого одбору 15. децембра 1988 року и на основи тих материялох др Янко Сабадош написал нову верзию котра 25. децембра 1988. року дата на явну дискусию. Як уж познате, на основи явней дискусиї на схадзкох у републичних конференцийох ССРН Горватскей и Босни и Герцеґовини и Покраїнскей конференциї ССРН Войводини у першей половки 1989. року дата потримовка ришованю проблемох наведзених у спомнутим материялу, а 11. юлия истого року Координацийни одбор за медзинационални одношеня Союзней конференциї ССРНЮ принєшени заключеня под назву „Актуални питаня унапредзованя положеня Руснацох и Українцох у Югославиї”.У тих заключеньох, медзи иншим, дата и потримовка снованю Союзу Руснацох и Українцох Югославиї. Конєчну верзию тих заключеньох, котру доробела Роботна ґрупа спомнутого одбору у новембру 1989. року, обявели нашо новини „Руске слово” 2. фебруара 1990. року, а – як уж познате – 12. мая 1990. року у Новим Садзе Союз и основани.
На Сновательней схадзки Владимир Хромиш информовал присутних о сновательних актох Союзу: Статуту, Самоуправним спорозуменю, Делеґатней структури и Предлогу Одлуки о снованю комисийох Союзу. Потим є вибрани за єдного спомедзи 15 членох Предсидательства новооснованого Союзу, а його мено ше находзи и медзи 40 подписнїками сновательного акта.
З оглядом же од януара 1992. року Владимир Хромиш зоз фамилию жиє у Зєдинєних Державох Америки, помали ше почина и забувац його улога у снованю и перших рокох дїялносци Союзу Руснацох и Українцох Югославиї. Прето нє будзе згорше поинформовац и младшу ґенерацию руско-українских интелектуалцох и членство же хто то Владимир Хромиш.

Владимир Хромиш народзени у Мрзлим Полю (Жумберак - Република Горватска) 29. октобра 1943. року. У тим чаше його оцец о. Симеон там бул священїк.У 1946. року фамилия Хромишових зоз шесцерима дзецми ше преселєла до Руского Керестура, дзе о. Симеон поставени за капелана, а мац, по професиї учителька, почала робиц у керестурскей Основней школи. Ту Владимир закончел перши штири класи основней школи, а кед ше 1955. року мал уписац до пиятей класи, його оцец премесцени зоз службу до Баня Луки, бо там було упражнєне священїцке место после шмерци пароха Франї Латковича. Там ше Владимир уписал до пиятей класи основней школи, а по єй законченю школованє предлужел у учительскей школи. Ту вон полюбел спорт и музику. Бул голман у друголиґашким банялуцким клубе „Младост”, а у шлєбодним чаше грал у тамбуровим оркестру КУД „Васа Пелаґич”. Дзекуюци такому анґажованю мал нагоду нащивиц велї места у Босни и Герцеґовини и других републикох, а дзекуюци добрим професором и високому квалитету стредньошколского образованя, розвила ше при ньому дзека за предлуженьом школованя, окреме у обласци дружтвебних наукох.

На Правни факултет у Заґребе уписал ше 1962. року. Остатнї три роки под час студийох бивал у Студентским центру, дзе ше упознал з велїма колеґами и ту зоз своїм братом Дюром, теди студентом медицини, розпочали активносц на повязованю руских и українских студентох, котра ше потим преширела и на наших студентох у Любляни, Осиєку и ширше. Под час лєтнїх ферийох орґанизовали таборованя, на котрих ше упознавало зоз нашу историю, културу, язиком и културну традицию. Попри Владимира и його брата Дюри, на орґанизованю тих таборованьох ше анґажовали и Оля Гралюкова, Владимир Биленький и його брат Любомир и шестра Лидия, потим Орест Власов, Йосиф Панькович, Мирослав Киш, Любица Колєсарова и шицки нашо богослове котри жили у нашим семинару у „Ґорнїм граду” у Заґребе. Ґу нїм ше приключєли и студенти зоз Любляни Роман Тимко, Славко Павлович и Володимир Думка. Як познате, тоти таборованя ше познєйше отримовали и у Войводини (на Змаєвцу и Липовачи и Руским Керестуре).

Владимир Хромиш дипломовал право 1967. року и прешол жиц до Нового Саду, дзе жили його дїдо и баба по мацери и мацерино браца Дюра и Владо з фамилиями. Истого року ше оженєл зоз Ану Микловшову з Дюрдьова, котра як службенїк робела у Новим Садзе у Новосадскей банки. Владимир ше наздавал же будзе прийати за новинара до Рускей редакциї Радио Нового Саду, алє нє вишло так як плановал, та почал робиц у Општинским суду у Новим Садзе як волонтер-приправнїк. О три мешаци бул прияти на стаємну роботу як приправнїк. О два роки, по законченю приправнїцкого стажу, з барз похвалним успихом положел судийски испит.

По одслуженю войска почал робиц у Окружним суду як фахови сотруднїк. Медзитим, од 1973. року, кед пришло познате „Титово писмо”, понеже нє бул у членстве КПЮ, йому весей нє оможлївене робиц на таких одвичательних державних роботох. Вон нє жадал ступиц до членства и ришел отвориц адвокатску канцеларию у Руским Керестуре. Ту крашнє розвил дїялносц своєй адвокатскей канцелариї, алє його супруга зоз дзецми остала жиц у Новим Садзе, та пошвидко прилапел понукнуце предсидателя Окружного привредного суду з Нового Саду, же би прешол на роботне место судиї у тим судзе. А як ту полни штири роки окончовал судийску длужносц – шведочи факт же є одликовани зоз Орденом заслугох за народ.

После штирох рокох роботи у судзе прилапел понукнуце прейсц на длужносц правнїка у Дїловодним одбору Аґроиндустрийхного комбината „Нови Сад”, котри мал постац найвекша привредна орґанизация у Новосадским реґионє. О штири роки, по усиловней и вичерпуюцей роботи у Комбинату, 1986. року поставени є за предсидателя Суду здруженей роботи у Новим Садзе.

Свой шлєбодни час Владимир Хромиш у периодзе свойого живота и роботи у Новим Садзе пошвецел анґажману на розришованю културно-просвитних проблемох нашей националней заєднїци. Єден час бул предсидатель Културно-просвитного дружтва „Максим Горки”, кед тото дружтво почало оживйовац свою активносц и видзвиговац ю на висши уметнїцки уровень.

На жаль, политична криза зоз приходом на власц Слободана Милошевича ше под край осемдзешатих рокох прешлого вику барз заоштрела. Нєодлуга пришло и до оружийних зраженьох у держави. Зоз реформу политичного режиме у держави пришло и до утаргованя судох здруженей роботи. Войводини одняте право же би виберала судийох и тото право пренєшене на Скупштину Републики Сербиї. За Владимира то значело же з репутацию борца за автономни права Войводини и за национални права националних меншинох, нє мог нїч доброго очековац у ришованю його будуцого статуса у Скупштини Сербиї. Знова ше нашол пред алтернативу: врациц ше знова до адвокатури и зачувац свойо достоїнство, або аж и виселїц ше з Югославиї. Вон ришел виселїц ше до Америки вєдно зоз свойима родичами котри як пензионере даскельо роки жили у Новим Садзе, алє мали американске державянство, бо Владимиров оцец як священїк и там службовал.

У Зєдинєних державох Америки Владимир Хромиш мал значни проблем коло обезпечованя роботи, бо нє знал бешедовац по анґлийски. О пол рока ше му удало достац роботу библиотекара у Українским културно-образовним центру у Филаделфиї (Пенсилвания). Теди ше його узша фамилия видвоєла од його родичох и почала самостойно жиц. Нєодлуга и Владимирова супруга Ана достала роботу. Кед уж лєпше опановали з анґлийским язиком, Владимир достал роботу правнїка у єдней аґенциї за тарґовину з нєрухомосцами, а од 1994. почал робиц у єдней з найвекших тарговинских орґанизацийох у Америки „СИРС” и ту остал робиц по одход до пезиї. Пензионовал ше скорейчасово, 2007. року, пре погоршанє здравя.

После лїченя анґажовал ше у Рускей грекокатиолицкей церкви „Святого духа” у Филаделфиї, дзе є вибрани за члена Церковного одбору. Нєшка зоз супругу жиє у городзе Филаделфиї, у держави Пенсилваниї, у Зєдинєних Державох Америки.

У Новим Садзе, 14. марца 2008. року
Дюра Латяк