Место венца
ЗАНАВШЕ УЦИХНУЛ СОПРАН НАШЕЙ ОПЕРСКЕЙ ПРИМАДОНИ
ИРИНА ДАВОСИР– МАТАНОВИЧ (1933–2007)
Дня 4. марца 2007. року у пополадньових годзинох, после длугей и чежкей
хороти, занавше престало дуркац шерцо нашей познатей оперскей солистки
Новосадскей опери у пензиї Ирини Давосир–Матанович, школярки повойновей
керестурскей ґимназиї, у нашим народзе познатей и як радио шпивачки руских
и українских народних писньох и през велї роки активного члена КУД „Максим
Горки” у Новим Садзе, зоз котрим нащивйовала скоро шицки руски валали
у нашей жеми, а з успихом наступела и на Фестивалу українскей култури
у Свиднїку (Словацка) 1968. року.Народзела ше 1933. року у Дюрдьове, дзе єй оцец Максим Давосир (по походзеню Українєц зоз заходней України) бул учитель. Мала и трох братох, спомедзи котрих найстарши Владимир тиж ходзел до ґимназиї у Руским Керестуре. Основну школу закончела у Дюрдьове, а штири класи нїзшей ґимназиї и малу матуру з барз добрим успихом положела у Руским Керестуре школского 1946/47. року.
Ирина Давосир–Матанович спада до першей повойновей ґенерациї руских школярох новоотвореней Нїзшей мишаней ґимназиї зоз руским наставним язиком у Руским Керестуре.Ту здобула основне воспитанє з обласци рускей култури. Ту нашлїдзела и повойнови ентузиязм у освойованю нових знаньох и ширеню култури медзи народом.Уж як школярки другей класи ґимназиї пришол до вираженя єй музични талант. Прето ше по законченю малей матури уписала до Стреднєй музичней школи у Новим Садзе. По єй законченю школованє предлужела у Заґребе при Ґлазбеним заводу.
По законченю єдного року музичного образованя у Заґребе поволана є до опери у Сараєве. Вона була порихтана пойсц и подписац догварку и рушела ше до драги. Застановела ше накратко у Новим Садзе, дзе єй дакедишнї професоре предложели же най ше прияви на авдицию и до новосадскей опери. Вона их послухала и такой у септембру 1953. року була прията до Опери Сербского народного театра у Новим Садзе. Ту остала аж по пензионованє у януаре 1982. року. Як солистка новосадскей опери госцовала у Беоґрадзе, Заґребе и Любляни, алє и у Болгарскей (у Варни), Єгипту (Каиро), Мадярскей (Будапешт) и Италиї. Окреме у италиянскей преси достала вельо ласкави оцени за свойо шпиванє.
Треба окреме здогаднуц же Ирина Давосир–Матанович шпивала зоз такима оперскима гвиздами як цо то були Мирослав Чанґалович, Радмила Бакочевич и Милка Стоянович.
Як виявела нашей новинарки, писательки и ґлумици Ирини Гарди–Ковачевич 1989. року у интервюу, кед уж седем роки була у пензиї, Ирина Давосир–Матанович найволєла улогу Мими у „Боемох”Дякома Пучиния, алє же ю публика найбаржей запаметала по улоги Лиї у Пучинийовим „Турандоту”, алє же з радосцу шпивала як Дюла у Ґотовцовей опери „Еро з гевтого швета”. Любела и улогу Чо Чо Сан у Пучинийовей опери „Мадам Бетерфлай” гоч була чежка за виводзенє, алє подзековна. Потим ше шорую улоги у оперох „Кавалерия Рустикана” Пиєтра Масканїя, Леонкавалово „Паяци”, „Евґений Онєґин” Чайковского, „Вертер” Жила Маснеа, „Дон Карлос” Дюзепе Вердия, „Предана нєвеста” Беджиха Сметани, „Отело” Дюазепе Вердия, „Фауст” Шарла Ґуноа,и велїх других. Мож повесц – у шицких цо у єй чаше були на репертоаре Опери Сербского народного театра.
Гоч як оперска солистка була замеркована и барз анґажована, дзекуюци розуменю свойого супруга Светислава, тиж бувшого члена Опери СНТ, якошик значнєйши награди, крем паперових дипломох и подзекованьох котрих було надосц, до єй рукох нє приходзели. Озда ше прето барз цешела зоз освоєну трецу награду 1960. року на змаганю младих шпивачох у Будапешту, як и зоз годзинку котру достала на дарунок од предсидателя Йосипа Броза Тита кед му у Карадьордєве шпивала по руски на даскельо заводи. Так ю вон запаметал и, даруюци єй годзинку, гварел: „То је она мала што пјева русински!" А найчастейше шпивала українску „Не питай” и руску „Невольо, невольо”.
Зоз одходом до вичносци Ирини Давосир–Матанович войводянски музични швет страцел єдного з перших повойнових репродуктивних уметнїкох, а руски музични круги єдного з найудатнєйших повойнових интерпретаторох рускей и українскей шпиванки як на отвореней сцени так и у студию Радио Нового Саду.
Дю. Латяк
